Pantokrator

Pantokrator, jedno z moich ulubionych przedstawień Chrystusa. Wszechwładca przedstawiony jako sędzia. Ubrany w błękitny himation symbolizujący bóstwo Jezusa, oraz chiton w odcieniach czerwono-żółtych (żółć odnosi się do symboliki złota) zwraca uwagę na królewską godność Syna Bożego. Kolory ubioru są bardzo ważne, są symbolem Tajemnicy Wcielenia Syna Bożego i zjednoczenia w jednej osobie dwóch natur - Boskiej i ludzkiej.

W geście błogosławiącej ręki zawarty jest ukryty monogram IC XC będący skrótem od greckiego imienia - Isos Christos. W lewej dłoni Chrystus trzyma Pismo Święte, nawiązuje to do jego misji nauczania.

Głowę Wszechwładcy otacza nimb krzyżowy z 24 karatowego złota podpisany trzema greckimi literami: W (omega) O (omikron) N (ni). Oznaczają imię Boga, który przedstawił się Mojżeszowi "Jestem, Który Jestem". Na tle Postać dodatkowo jest podpisana monogramami Jezusa Chrystusa IC XC.

Wzrok Chrystusa skierowany na widza a jednocześnie w dal wywołuje uczucie powagi, hieratyczna postawa pełna dostojeństwa ma pomóc osobie modlącej się w skierowaniu swoich myśli ku Bogu.

Archanioł Michał

Michał to jeden z archaniołów, jest świętym kościoła katolickiego i prawosławnego. Według tradycji, kiedy Lucyfer zbuntował 1/3 aniołów w niebie to właśnie ?Michał miał wystąpić jako pierwszy przeciw niemu z okrzykiem "Któż ja Bóg" (z hebrajskiego - Mika'el).

Michał jest aniołem, który patronuje i pomaga wiernym w walce przeciwko siłom zła. Jest wojownikiem, dowodzi armią niebiańską, dlatego na przedstawieniach często jest ubrany w zbroję. 

Pozbawiony zarostu młodzieniec, ma długie włosy spięte opaską. Ubrany jest w czerwoną suknię  (kolor wojownika) schowaną pod zdobioną kamieniami zbroją. Na plecy zarzucony ma granatowy płaszcz. Szaty budowane na kształt kryształu, symbolizują Boga jako Światło, które rozprasza ciemność. W prawym ręku trzyma laskę, symbol archanioła. W lewym podtrzymuję sferę z monogramami imienia Isos Christos - IC XC. Jego głowę otacza polerowana i błyszcząca aureola wykonana z 24-karatowego złota.

Ikona podpisana jest zgodnie z kanonem, imieniem Archanioła Michała w języku greckim.

Maria Karmiąca - Galaktotrofusa

Przedstawienie Matki Bożej karmiącej piersią Jezusa Chrystusa zwane jest inaczej Galaktotrofusa (gr. Karmiąca mlekiem). Wizerunek ten jest znany w ikonografii chrześcijańskiej od III w n.e.  Na stronę formalną bardzo oddziałała staroegipska kultura i przedstawienia Izis karmiącej Horusa. Chrześcijaństwo zaadoptowało ten motyw nadając mu nową ideę łączącą się z Ewangelią św. Łukasza: "Błogosławione [...] piersi, które ssałeś" (Łk 11,27).  Motyw rozwinął się w sztuce bizantyjskiej, następnie był kontynuowany na wschodzie Europy, apogeum osiągając w sztuce XVII Rusi.
W baroku przedstawienie urozmaicone często zostaje przez motyw kwiatów i owadów, mający symboliczne znaczenie.

Maria ubrana jest w granatowy himation ozdobiony motywem stokrotek. Granat jest odniesieniem do Niepokalanego Poczęcia Marii, tę tajemnicę podkreśla symbol kwiatów odnoszący się do cech charakteru Matki Bożej. Stokrotka oznacza prostotę, oddanie a zarazem piękno jakie sobą reprezentowała Maria. Czerwony chiton symbolizuje młodość, miłość, ale jednocześnie Mękę czekającą jej Syna.
W lewym dolnym rogu pojawia się konwalia majowa, której kwiaty symbolizują krople mleka. Ludowa nazwa, Łzy Naszej Pani, mówi o cierpieniu związanym z przelaną przez Chrystusa krwią na krzyżu. Powiązanie mleka i krwi jako dwóch życiodajnych substancji, już w średniowieczu było często spotykane. Konwalia jako symbol cierpienia i mleka przypomina widzowi o cierpieniu Zbawiciela.

Dzieciątko pokazane jest w naturalnej pozie, otoczone czułą opieką Marii, owinięte w białą dziecięcą pieluszkę z zapałem oddaje się jedzeniu. Z ufnością przytula się do Matki.
Głowę Jezusa i Marii otaczają złocone nimby.
Modelunek karnacji jest stonowany, zachowany w ciepłej tonacji, pojawiają się dwiżki, czyli białe akcenty światła, które mówią o zanurzeniu postaci w Bogu, to On ich oświetla swoim blaskiem. Twarz Marii jest skupiona, wpatrzona w dal, zmartwiona losem jaki czeka jej Syna. Jednocześnie uśmiecha się delikatnie, zawierzając Bogu przyszłość. Otacza Jezusa swoją opieką i czułością, wzrokiem przepełnionym miłością obejmując każdego człowieka.
Ikona podpisana jest greckimi monogramami imienia Marii - Matki Boga (MP OV), oraz Zbawiciela - Jezusa Chrystusa (IC XC).

Matka Boska z liliami

Matka Boża z liliami to ikona zainspirowana twórczością Bouguerau. Francuskiego malarza tworzącego w XIX wieku. 

Przedstawia błogosławiącego świat Emmanuela podtrzymywanego w czułym geście przez Marię. Niewiasta ubrana jest w białą suknię z brązowym himationem spuszczonym na nogi. Kolor ten symbolizuje Jej ludzką naturę, prowadzącą do śmierci. Zderzony z bielą odnosi się do bliskości Boga jaką Maria odczuwała przez całe życie. Na głowie błękitno-biała chusta skromnie zakrywająca włosy przypomina o czystości Matki Bożej.

Głowę otacza złocony 24-karatowym kruszcem nimb. Ozdobiony jest wieńcem z lilii, który dodatkowo podkreśla tajemnicę Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Złocenia podkreśla różnorodne potraktowanie powierzchni metalu, wykonane w technice grawerunku lilie są polerowane a tło jest matowe.

Pełne hieratyzmu postawy postaci są bezpośrednim odwołaniem do przedstawień z czasów gregoriańskich. Powaga i spokój bijący od Jezusa kontrastują z jego młodym wiekiem. Rozciąga dłonie w geście błogosławieństwa. Jest nagi, osłonięty tylko białą przepaską na biodrach, przywodzącą na myśl perizonium. Rozpościera ręce jak podczas sceny ukrzyżowania. W tym geście błogosławieństwo Emmanuela łączy się z tajemnicą Męki Pańskiej. Czerwona szata przewieszona przez ramię Marii przygotowana jest na przykrycie ciała Zbawiciela, aby podkreślić jego Królewskie pochodzenie. Głowę Chrystusa otacza złocony i polerowany nimb.

Oblicze Marii jest zamyślone, nieobecne, zapatrzone w dal. Modelunek karnacji jest stonowany, delikatnie podkreślony jasnymi dwiżkami. Ukazują one wewnętrzne opromienienie postaci w świetle bliskości Boga. Jedyny kontakt Matki i Syna następuje poprzez dotyk rąk, delikatne pełne czułości podtrzymanie ciała Emmanuela, podobnie jak w Piecie, jednak pozbawione bólu i cierpienia Marii, które dopiero mają nadejść.

Kolorystyka obrazu została zachowana w ciepłych, stonowanych barwach. Umbry, ochry i ziemie nadają ikonie delikatnego i subtelnego wyrazu.

Eleusa czyli Umilenie

Eleusa czyli Umilenie to jedno z moich ulubionych przedstawień Matki Bożej. Maria pochyla głowę, aby przytulić swój policzek do twarzy Syna. Dzieciątko dotyka jedną dłonią Matki, drugą wskazuje na gwiazdę na jej prawym ramieniu.

Maforion w kolorze niebieskim oznacza czystość Marii oraz jej całkowite oddanie Bogu. Trzy gwiazdy są dodatkowym podkreśleniem tajemnicy dziewictwa Matki Bożej. Jedna na czole i dwie na ramionach oznaczają, że była i jest Dziewicą przed narodzeniem Syna, w trakcie jego narodzin i po zrodzeniu. Są również odniesieniem do relacji jaka łączy Marię z Bogiem w Trójcy Świętej. Gwiazda na czole z Bogiem Ojcem, na prawym ramieniu z Duchem Świętym (czyli Miłością, na którą wskazuje w tej ikonie Jezus), trzecia gwiazda to Syn Boży, nie jest widoczna, gdyż utożsamia się z Dzieciątkiem. Suknia Marii jest w kolorze żółtym oraz zielonym. Pierwszy z nich zastępuje symbolikę koloru złotego, jest odnośnikiem do Boga. Drugi to odcień nadziei i odrodzenia, poprzez nawiązanie do barwy szat liturgicznych święta Pięćdziesiątnicy symbolizuje Łaskę Świętego Ducha.

Chrystus ubrany jest w białą sukienkę, kolor symbolizujący bliskość Boga oraz Tajemnicę Zmartwychwstania poprzez mękę i cierpienie na krzyżu, czego przypomnieniem jest czerwona szata.

 

Sposób malowania szat naśladuje budowę kryształu. Ten minerał rozszczepia światło ukazując jego złożoność, niesamowitą feerię barw. Nanoszenie najciemniejszych kolorów i przykrywanie ich jaśniejszymi odcieniami oznacza Boga i jego jasność wyłaniającą się z ciemności. Światło ukazane na ikonie jest wewnętrzne dla każdego przedmiotu, nie ma jednego punktu, który mógłby oświetlać inne. Białe linie występują również w modelunku karnacji, są to tak zwane dwiżki, symbol wewnętrznego rozświetlenia i opromienienia Bogiem.

Głowę Chrystusa otacza nimb krzyżowy, częściowo zasłonięty. Napis O WN oznacza imię Boga "Ten, Który Jest", widoczna jest tylko jedna litera O, który jest rodzajnikiem wskazującym rodzaj męski (WN- to rodzajnik czynny od słowa być, w dosłownym tłumaczeniu oznacza "Będący").

Na tle umieszczone są napisy w języku greckim, istotny i konieczny element ikony. Skrót od słowa MHTHP - MP (oznaczającego: Matka) znajduje się w lewym górnym rogu. Po przeciwnej stronie skrót słowa ΘEOY - OV (tłumaczone jako: Boga).

Złote nimby otaczają głowę postaci, korespondując harmonijnie z odcieniem tła. W traktatach malarskich doby średniowiecza kolorem zamiennym dla złota może być również żółty. Tło przybrało ciepły odcień żółci. Maria i Chrystus ujawniają w ten sposób prawdę o przebóstwieniu, które się w nich dokonało. Migotliwa barwa złota stawia kontemplującego ikonę w obecności Boga, który "jest światłością, nie ma w Nim żadnej ciemności" (por 1J 1,5).

Czuła relacja pomiędzy Matką a Synem emanuje z ikony. Dzieciątko wpatrzone w Marię widzi jej zatroskany wzrok. Ona wie co czeka jej Syna, jednocześnie swoje opiekuńcze spojrzenie kieruje ku widzowi - Maria obejmuje macierzyńską miłością każdego człowieka.

Matka Boska ze szczygłem # 2

Drugie przedstawienie tego samego tematu w identycznej ikonografii, lecz w mniejszym formacie.

Ponieważ jest to ta sama ikona, tekst dotyczący jej treści został przepisany i uzupełniony o różnice, które są zawarte w kolorystyce.

Ikona Matki Boskiej z Jezusem i Szczygłem. Przedstawienie Marii, która w czułym geście przytula swojego kilkuletniego Syna zainspirowane zostało twórczością francuskiego malarza Bouguereau. Ubrana jest w niebieski maforion, który skromnie zasłania głowę. Barwa ta odnosi się do Boskiego Planu Zbawienia, wskazuje również na to czerwona szata otaczająca Chrystusa. Pod błękitem schowany jest brązowy chiton podkreślający ludzką naturę Marii.

Na ręce Chrystusa przysiadł szczygieł. Ptak ten, według św Izydora z Sewilli symbolizuje Mękę Pańską. Szczygieł znajduje się w centralnej części obrazu, jest jego głównym wątkiem, niejako podporządkowuje sobie przez tę kompozycję całą symbolikę ikony. Chrystus ubrany jest w białą szatę, wyrażającą to co Boże, Jego światło. Ten kolor dodaje otuchy, gdyż przez Mękę Pańską Jezus odkrywa przed widzem Tajemnicę Zbawienia.

Głowy postaci są otoczone przez złocone nimby. Wyjątkowe, szlachetne, polerowane 24-karatowe złoto kieruje nas ku Niebu. Delikatny modelunek karnacji skupia uwagę na wyrazie twarzy, pełnym spokoju, rozmodlenia, ze wzrokiem wpatrzonym w dal.

Ikona jest zbudowana z mocnych akcentów kolorystycznych, dominującą barwą jest granat i jego kontrast z zimnym odcieniem czerwieni. Podpisana jest monogramami Marii MP OV (mi, ro, theta, ypsilon) oraz Emmanuela, tak samo jak Chrystusa IC XC.

Jan Paweł II

Ikona przedstawiająca Świętego Jana Pawła II została namalowana z zachowaniem ciepłej kolorystyki. Jedno z najpopularniejszych zdjęć Papieża zainspirowało mnie do utrwalenia w obrazie wiernego wizerunku Wielkiego Polaka. 

Delikatny uśmiech pokazuje Jana Pawła II jako osobę ciepłą. Jego głowę otacza złoty nimb z 24-karatowego kruszca, będący symbolem świętości. Ubrany jest w biało-czerwone papieskie szaty.

Archanioł Gabriel

Ikona Archanioła Gabriela, jednego z trzech Archaniołów, który pełni rolę wysłannika Boga na ziemi i według tradycji chrześcijańskiej i żydowskiej spełnia misję specjalną. Jego imię znaczy "Bóg jest siłą". Gabriel znany jest ze Starego Testamentu z Księgi Daniela, ale to w Nowym Testamencie zasłynął jako szczególny opiekun Świętej Rodziny.

Przedstawiony jest jako młodzieniec w jasnych szatach, we włosach ma przepaskę, głowę otacza srebrny nimb. Modelunek karnacji jest stonowany, podkreśla Jego delikatną, duchową naturę.
Atrybutem Gabriela Archanioła jest lilia.

Galaktotrofusa na zamówienie

Ikona Matki Boskiej Karmiącej powstała jako prezent męża na rocznicę ślubu dla żony. To piękne i pełne intymności przedstawienie jest popularne we wschodniej sztuce. W Polsce częściej jest spotykana ikona Eleusa przedstawiająca Matkę i Syna podczas czułego przytulenia. 

Kolorystyka obrazu została utrzymana w dojrzałych ciepłych barwach. Przewaga ziemistych odcieni jak i sama tematyka ikony zwraca uwagę na ludzką naturę Chrystusa. Błękit i granat przypominają, że mamy jednak przed sobą obraz Boga. Czerwień szat Marii odnosi się do Jego Królewskiej godności Syna Bożego. Emmanuel osłonięty jest białą pieluszką, biel jako symbol zwycięstwa Jezusa nad ludzką śmiercią ciała i duszy.

Dzieciątko z zaufaniem przytula się do Matki ściskając jej dłoń w czułym geście, Jego wzrok jest pełen zadumy i hieratyzmu, wpatrzony w dal. Głowę otacza nimb ze szlachetnego 24-karatowego kruszca. 

Maria trzyma swego Syna w objęciach, karmiąc Go skupiona jest całkowicie na osobie Chrystusa. Wzrok kieruje ku niemu.

Głowę Matki Bożej wieńczy złocony na poler nimb ze specjalnym zdobieniem wykonanym w technice laserunku. Wieniec ze stokrotek polnych podkreśla jej prostotę, zaufanie Bogu i jednocześnie piękno.

Ikona podpisana jest monogramami MP OV i IC XC przy każdej z postaci.

Matka Boska ze szczygłem

Ikona Matki Bożej z Jezusem i Szczygłem. Przedstawienie Marii, która w czułym geście przytula swojego kilkuletniego Syna, zainspirowane zostało twórczością francuskiego malarza Bouguereau. Ubrana jest w niebieski maforion, który skromnie zasłania głowę. Barwa ta odnosi się do Boskiego Planu Zbawienia, wskazuje również na to czerwona szata otaczająca Chrystusa. Pod błękitem schowany jest brązowy chiton podkreślający ludzką naturę Marii.

 

Na ręce Chrystusa przysiadł szczygieł. Ptak ten według św Izydora z Sewilli symbolizuje Mękę Pańską. Szczygieł znajduje się w centralnej części obrazu, jest jego głównym wątkiem, niejako podporządkowuje sobie przez tę kompozycję całą symbolikę ikony. Chrystus ubrany jest w białą szatę, wyrażającą to co Boże, jego światło. Ten kolor dodaje otuchy, gdyż przez Mękę Pańską Jezus odkrywa przed widzem Tajemnicę Zbawienia.

Głowy postaci są otoczone przez złocone nimby. Wyjątkowe, szlachetne, polerowane 24-karatowe złoto kieruje nas ku Niebu. Delikatny modelunek karnacji skupia uwagę na wyrazie twarzy, pełnym spokoju, rozmodlenia, ze wzrokiem wpatrzonym w dal.

Ikona za sprawą tła zachowana jest w delikatnej, stonowanej kolorystyce. Podpisana jest monogramami Marii MP OV (mi, ro, theta, ypsilon) oraz Emmanuela, tak samo jak Chrystusa IC XC.

Anioł Stróż

Postać Anioła Stróża zainspirowana została malarstwem Botticellego i jego pełnych uduchowienia postaci Aniołów, często otaczających głównych bohaterów obrazów. Ikonę wypełnia postać Anioła Stróża ubranego w białą szatę, ręce ma skrzyżowane na piersiach w geście modlitwy, twarz zwrócona ku Niebu.

Modelunek karnacji delikatny z lekkimi kontrastami światła. Głowę pełną loków otacza nimb wykonany w technice złocenia matowego z wykorzystaniem szlachetnego metalu jakim jest srebro. Całość kompozycji opiera się na jasnych, ciepłych, tęczowych barwach które najlepiej widać w skrzydłach Anioła.
Ikona jest podpisana w języku greckim.

 

Emmanuel

Emmanuel zwyczajowo przedstawiany jest jako dwunastoletni chłopiec nauczający w świątyni. To nietypowe przedstawienie stworzyłam z myślą o nowo narodzonych dzieciach, na pamiątkę ich dnia chrztu świętego. Emmanuel tłumaczy się "Bóg z nami", cud narodzin i pojawienia się nowego członka rodziny świadczy o wielkiej miłości Stwórcy i Jego obecności w rodzinie. 

Dzieciątko Jezus z delikatnym uśmiechem na ustach, pełne wewnętrznego spokoju błogosławi widza. Ubrany jest w białe szaty symbolizujące dziecinną niewinność lecz otoczone jest czerwonym himationem przypominającym o męce i poświęceniu, które poniósł Chrystus. Głowę otacza nimb krzyżowy, zarezerwowany dla Osób z Trójcy Świętej, podpisany greckimi monogramami imienia Boga "Jestem, Który Jestem". Po bokach postaci pojawia się podpis IC XC oznaczający imię Isos Christos.

Ikona świętej Rodziny

Ikona św. Rodziny powstała z myślą o obrazie na mój ślub, który towarzyszyłby mnie i mojej rodzinie w naszym codziennym życiu. Główną inspiracją były Madonny Botticellego pełne hieratyzmu i wewnętrznej powagi. 

Kolorem przeważającym w szatach są odcienie błękitu, symbolizujące Boską Naturę tej Rodziny, oraz brąz, który ma za zadanie przypominać o codziennym życiu i prostych problemach ludzkich, z którymi musimy się codziennie mierzyć. 

Ikona jest połączeniem Umilenia (Maria i Jezus przytuleni w czułym geście) oraz postaci Józefa, który otacza ich opiekuńczym gestem, czuwając nad swoją rodziną. W kontraście pozostają pełne powagi i skupienia oblicza całej trójki wskazujące na odrębną, pełną kontemplacji rzeczywistość duchową. Głowy postaci otoczone są 24-karatowymi złotymi nimbami przypominającymi o ich świętości.

Mały Jezus ubrany jest w białą szatkę, symbol niewinności, ręką nieśmiało błogosławi widza. 

Modelunek postaci jest miękki i delikatnie przechodzi z jednego koloru w drugi, po dokładnym przyjrzeniu się można zauważyć za świetlistym i ciepłym odcieniem karnacji prześwitujący odcień ziemi zielonej, służącej za podmalówkę dla partii ciała.

Ikona podpisana jest monogramami Marii oraz św. Rodziny.